Topraga Vefa
2 Kasım 2020 Pazartesi
Toprağa Vefa
Gazi Mihal’in Kabrini Araştırırken;
Geçtiğimiz hafta, Osmanlı Devletinin kuruluşunda önemli bir rol oynayan Köse Mihal’den bahsetmiştim. Köse Mihal’in kabrinin Derbent Köyümüzde olduğuyla ilgili bazı bilgilere yervermiştim. Bu konuda belirsizlikleri gidermek için, köyüm ve bölgemiz için, geçmiş yıllarda, ldukça uzun soluklu bir çalışma gerçekleştirdim. Her türlü kaynağı didik inceleyerek, sonunda, muhtarımızla müracaat aşamasına getirdik. Eskişehir Kültür ve Tabiat varlıkları Koruma Kurulu Kararına göre Köse Mihal türbesi, Tavşanlı –Derbent köyündedir. Birileri istese de istemese de, olmaması için çırpınsa da, da Kurul tarafından kültür varlığı olarak tescil edilmiştir. Akademik ünvanlı kişilerden oluşan bu kurul Derbent Köyü Muhtarlığını haklı bulmuştur. Önceden verdiği yanlış kararı düzelterek, bu türbenin Tapu ve Kadastro kayıtları doğrultusunda Derbent Köyünde olarak tescillemiştir. Bu konuda büyük çabalar sarfederek Köse Mihal’in mezarının İnhisar-Harmanköyde olmadığını ispatta çok büyük hizmeti geçen ve 13.12.1961 yılında (61 yaşında iken) Istanbulda ölen, kültür hayatımıza büyük hizmet sunan Müzikolog, Araştırmacı Mahmut Ragıp GAZİMİHAL’i ve onu ülkemize kazandıran babası Dr. Yusuf Ragıp Beyi saygı ve rahmetle anıyorum. Onlar olmasaydı bunu ispatlayamazdık. Yörede yaşayanlar; Kahvede iskambil kağıdı oynayan Yeni köylü biri , köyün girişinde ezilen tavuğun sahibini arayan otomobil sürücüsüne ‘’ Sen bu tavuğu başka yerde ezmişsindir. Bizim köyde yassı tavuk olmaz’’deyip başından attığını iyi bilir. Yeni köy, yörenin en zeki ve kurnaz insanlarının yaşadığı bir köydür. Onların işine akıl sır ermez. Acizane bu yöreyi ve tarihini en iyi bilenlerdenim. Bu yörede içinde tek bir Hasan ismi olan mevkii adı vardır, Hasan Dayı mevkii. Hasan Dayı, Derbent'ten Tunçbilek'e giderken Gediği aşağı sallandığından itibaren başlayıp (1960 -1970 yılları cıvarında işçi servis araçlarının geçtiği eski güzergahtan) düze inildiği yerde biten mesafenin, yukarıdan aşağı üçte birlik bülümün olduğu yere yakın yerdir. Tımar sistemi sırasında burada bir çiftlik bulunur (Kanımca Yarıçam çiftliği) Hasan Dayı , Gerileme döneminde açık artırma yoluyla peşin vergi toplama (iltizam) sistemine geçince Yörgüç taraflarına kadar çepe çevre bölgenin (17 pare köyün) mültezimine ait çiftliğinin Dayıbaşıdır. Çiftliğin kahyasıdır, adı oradan kalmadır. Burası sonraları bizim köyden mültezimlik, ağalık yapan(Derbentten) Cinni’lerin tarlaları, diye anılırdı. Çocukluğumuz, ağaların bu köylerde halka yaptığı zulümleri dinleyerek geçti. (Toygırı çiftliğinin sahibi Süleyman Yılmaz'a sorun. Atalarına yapılan zulmü anlatsın) Cinnilerin tarlaları denilen yer, erozyona uğramış ve çürümüş eski bağ kütükleri kalmış, sürülmeyen ve ekilmeyen halde bir yerdi. Ben burada çocukluğumda çok çobanlık yaptım. Şimdi bu yer GLİ sahasının içinde kalmıştır. Kısacası Hasan Dede yok burada, Hasan Dayı var. İltizam sistemi kalktı gitti ama halkın mültezimlerden çektikleri ve Hasan Dayı adı kaldı. Köylü kurnazlığı ile uydurulmuş bir şeye nasıl inanılır? Anlamak mümkün değil. Orada (Kösedede türbesinin olduğu yerde) iki yatır vardı çocukluğumda.
Bu yatırlar Heteredoks İslam inancına sahip - mürit ve mürşit ilişkisi olan- iki kişinin yatırı. Bu gün hala mürit, mürşit ilişkisi malesef hala devam ediyor. Bu yazının konusu olmadığı için yazmadığım, ileride Köse Mihal ile ilgili bir tartışmaya sakladığım bazı şeyler var. Burada Köse Mihal adı bilinmez zannediyor birileri. Orta okul öğrencisi iken, G.L.İ servis aracında bir şey anlatılırken ilk kösemehel adını duydum. Kimler bunu biliyor? Çok uzun yıllar sonra bu konu ilgilisine ve orada bulunan bir başka yaşlı kişiye nasıl teyid ettirildi? Yeri ve zamanı gelince uygun zeminde açıklarım.
Okur Yorumları
Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır. Neleri kabul ediyorum: ip adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle pa ylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.