ÇOCUĞUM NEDEN YALAN SÖYLÜYOR
3 Kasım 2022 Perşembe
Kimse istemez evladının her ne koşulda olursa olsun yalana başvurmasını.Ama bazen nerede hata yaptığımızı bilmeden bizlere iteriz çocuklarımızı yalana.
Peki çocuklar neden söylerler?
Hangi his onları yalan söylemeye iter.Öncelikle yaş olarak ele alalım.Hangi yaştan itibaren yalan söylemek olarak adlandırabiliriz.Yedi yaşına kadar soyutlama becerileri henüz tam gelişmediği için söylediği şey tam olarak yalan değildir.Bazen kurduğu hayalî anlatır size,bazen olayları eksik aktarabilir.Burada bilinçli yapılmış birşey yoktur ve biz buna yalan diyemeyiz.Bazen bizimle hoşça vakit geçirmek komiklik yapmak için doğruyu söylemezler.Boyle durumlarda henüz yalan kelimesini bile bilmeyen çocuğumuza neden yalan söylüyorsun gibi sözler ile yaklaşırsak biz ona yalanı aşılamış oluruz .Peki nasıl uyaralım.Bu konuda tam anlatmadığını düşünüyorum,eksikleri var gibi geldi anlattıklarının ,birlikte tekrar düşünmeye ne dersin,gibi sözler ile onu doğruya teşvik edebiliriz.Peki 8,9yaslarina gelmiş ve artık yalanı doğruyu ayırt etmiş çocuk yalan söylüyor ise ne yapmalıyız.Öncelikle çocuk neden yalan söylüyor onu bulmak yerinde olacaktır.
Durduk yere hiç bir çocuk yalana baş vurmaz .Korkan çocuk ,evde çok kuralları olan ve kurallara uyulmadığında büyük cezalar verilen çocuk, kaygılı çocuk yalana baş vurur.Çünkü yaptığı davranıştan ötürü büyük tepki alacağını biliyor ve kaçmak için yalana başvuruyordur.Ne yapalım hiç kural koymayalım mı?Hiç hayır demeyelim mi?Kurallar biz istesek de istemesek de hayatın her alanında var olmaya devam edecek. Okulda, iş yerinde, hastanede,toplu taşımada,kütüphanede,toplu olarak yaşanılan ve kullanılan her yerde kurallar var ise evimizde de olmalı.Çocuğun ilk küçük topluluğu aile yaşamıdır çünkü.Bu sebeple kurallar hafif düzeyde ailede başlarsa zamanla tüm alanlarda kurallar olabileceğini kabullenir ve de uymakta zorlanmaz. Nerede bu kurallar ve yaptırımları katılaşırsa işte o zaman çocuk kurallardan ve yaptırımlarından kaçış yolu aramaya ve her fırsatta kaçmaya başlar.Nedir bu kaçış yolu?İlk kaçış mekanizması yalan olarak devreye girer.Her uyulamayan kuralda bir yalan başlar.Zamanla sıkıştığı her alanda daha önce işe yaradığını farkettiği yalana başvurur.Önce küçük yalanlar,farkedildiğini anladığında şaka yaptım ile adlandırılan çareleri dener.Zamanla tehlikeli hâle gelebilen yalanlar artık çocukta davranış şeklini alır.Kendisi bile farkedemez hale gelir.Yalan ile doğruyu neredeyse unutur.Hangi anne baba ister evladı yalan söylesin ?O halde tutarlı bir yol izlemek gerekiyor.Kurallar kesin ama katı olmamalı.
Mesela çocuğa parka o gün çıkmama cezası verilebilir fakat o akşam aç yatma cezası verilmemeli.Cezalar çocuğun fiziksel ihtiyaçlarını kısıtlamamalı ve onurunu zedelememeli.Yıllar önce haber olmuştu bir öğretmenin burnunu silme davranışı edinemeyen öğrencisine bulduğu o katı ceza."Arkadaşınız ile dalga geçin biraz anlasın bir daha yapmaz".Siz bu cezayı verirseniz o çocuk hayatı boyunca unutamaz bu cezayı.Kurallardan da hep kaçar.Herşey gibi kural da ceza da bir ölçüde olmalı.Çocuğa kuralların hayatı düzene koymak için olduğu küçük yaşlarda aşılanmalı.Kütüphanede yüksek ses ile konuşsaydık kimse okuduğunu anlayamazdı.Markette sıra beklemeseydik herkes önce ödeyip çıkmak isterdi ve kargaşa yaşanırdı.
Toplu taşımada ayakta gezseydik tehlikeli bir durum yaşanabilirdi gibi kuralları onların seviyesine indirgeyip benimsetmeliyiz.Her davranışın mutlaka bir sebebi vardır.Yalanın da öyle.Bunun için sebebini bulup önce bunu çözebilirsek büyümeden halledilir sorunlar.Unutmahın yalanın rengi yoktur.Pembe yalan o teyzesi diye söylediği yalanı desteklerseniz çocuğun bazı yalanların ve zamanla tüm söylediği yalanların normal olabileceği algısına ulaşmasını sağlarsınız.
Gerekli kuralları geçerli sebepleri söyleyerek ve hatta çocuklarınızla birlikte belirlersiniz herşey çok daha kolay olacaktır.Ruhen,bedenen sağlıklı nesiller yetiştirmek en büyük gayemiz olsun ve her sorunun temelini araştırmak ilk hedefimiz olsun.
Okur Yorumları
Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır. Neleri kabul ediyorum: ip adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle pa ylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.